Dedektiflik, meslek itibari ile hassas ve özen gösterilmesi gereken
çalışmaların başında yer almaktadır, çünkü müşterilerinin geneli
itibari ile ailevi ve ticari sırlarını sizinle paylaşmaları ve bu
yönde çalışmalar talep etmelerinden dolayı tüm bu konuşma içerikleri
bilgiler, 3. kişiler tarafından kesinlikle bilinmemeli ve öylece kalmalıdır. Özel dedektİfliğin etik kuralları arasında başlıca yer alan konulardan biri de gizlilik ilkesidir. Özel dedektiflik hizmetleri verilmekte olunan müşterilerin şahsi bilgileri ve danışmakta oldukları, hakkında araştırma yapılmasını istedikleri konu hakkında üçüncü şahıslar ile bilgi paylaşımında bulunulmamalı ve bu kişilerin bilgilerinin gizliliğine özellikle de kendilerine zarar gelmemesi açısından dikkat edilmelidir. Müşteri gizliliğinin bir diğer nedeni de siz değerli danışanlarımızı oluşabilecek risklere karşı korumak ve risklerden uzak tutmaktır.
Özel dedektiflik alanında bir diğer önemli unsurda doğruluk ve dürüstlüktür. Bu mesleği icra eden kişi ya da kişilerin etik davranışlar içerisinde bulunup herkese karşı eşit mesafede yaklaşabilmesi ve dürüstlük ilkesini prensip edinmesi gerekmektedir. Araştırılan konular ile ilgili her zaman için kendi görüşlerini katmadan ya da konuyu dağıtmadan herhangi bir yere saptırmadan, doğrudan olduğu gibi dürüst olarak iletilmesi gerekmektedir.
Özel dedektifliğin etik kurallarından bir diğeri ise; müşteriler ile anlaşılmış olunan süre zarfında çalışmaları neticelendirmek ve sözleşmeyi de esas alarak, sözleşme de belirtilen şartları harfiyen yerine getirmek olmalıdır.
Bir diğer açıdan bakıldığında da özel dedektifliğin etik kurallarından ve olmazsa olmazlarından biri de her zaman için planlı, programlı hareket ederek, müşterilere yalan vaadler de bulunmamak, yani özellikle müşterilerin menfaatlerini korumak ve bu menfaatleri korurken kar elde etmeyi en son planda tutmak.
Özel dedektiflik alanında faaliyet göstermekte olan kişi ya da kişiler özel dedektiflik alanında hizmet verdikleri süre boyunca karşılaşmış oldukları bilgileri nerelerde kullanmaları gerektiğini bilmeli ve kendilerine güvenerek her zaman herkese karşı etik davranışlar içerisinde bulunmalıdırlar.
Dedektifliğin etik kurallarını düşündüğümüzde olması gereken kurallar zaten hiç tartışmasız bellidir. Tartışmaya açık olmayan bu kurallar şu şekildedir; 1994 yılında T.B.M.M. tarafından kabul edilmiş olan fakat dönemin Cumhurbaşkanı tarafından meclise görüşülmesi için tekrardan geri gönderilmiş olan 3963 no’lu yasa tasarısında yer alan madde ve şartlar dedektiflik alanında faaliyet göstermekte olan uzmanlarımız tarafından dikkate alınan ve harfiyen yerine getirilmekte olan kurallardır.
Özel dedektifliğin etik kuralları; özel dedektiflik mesleğini icra etmekte olan kişi ya da kişiler faaliyet göstermekte oldukları ülkenin ahlaki değerlerine saygı göstermek ve bununla beraber örf, adet ve ananelerini bilmek, araştırmaları esnasında bu gibi kavramlara da önem vermek zorundadırlar. Her anlamda etik olarak hizmet vermek isteyen özel dedektifler bulundukları bölgenin şartlarını ve bir takım değer yargılarını bilmeli ve bu değer yargılarına saygı duymayı bilmek zorundadırlar. Bunun bir nedeni de, hizmet vermekte oldukları kişi ya da kişilerin zarar görmemesi ve herhangi bir sorun yaşamamasıdır.
Gizlilik, bu mesleğin en temel prensibidir.bunun yanı sıra sözleşme ve fatura
zorunluluğu esas alınmaktadır.Herhangi bir takip neticesinde elde edilen bilgi
ve verilerin daha sonra bu hususlarda suç teşkil edecek şekilde kullanılmaması
gerekmektedir.Bunun içinde kişi veya kurumların özel dedektiflik bürosuyla karşılıklı
söz, sözleşme ve bir mutabakata varması şartı aranır.
Dedektiflik prensipleri, iki tarafıda sıkan, zorlayan birer unsurlar
değildir aksine iki tarafında haklarını ve özel yaşamlarını
garanti altına alan hukuki yaptırımlardır.Bu nedenle her ne
işle meşgul olursak olalım mutlaka bir sözleşme yapılmalı
sözleşme şartları baştan sona okunmalı ve uygun görülmeyen
yerler çizilerek karşı tarafa belirtilmelidir. İki taraf ta
mütabakata vardıktan sonra anlaşma tamamlanmalıdır. Okumadan
hiçbir belgeyi imzalamayınız.
Özel dedektifliğin etik kuralları olarak sizlere 3963 no’lu yasa tasarısından örnekler vermek isteriz;
A-Yasanın içeriliğine, görev ve yetki ile bir kısım sorumluklar, cezalar ve veto gerekçeleri bakımından kısaca bakmak, sanırım faydalı ve belki de konunun güncel hale gelmesi bakımından faydalı olacaktır.
1-3963 sayılı Özel Dedektiflik Kanunun “Amaç” başlıklı 1.maddesinde “özel dedektifler ile araştırma görevlilerinin çalışma alanları ile yetki ve sorumluluklarını, nitelikleri, mesleğe kabul ve meslekten çıkarılma esas ve usullerinin” düzenlenmesinin bu yasanın amacı olduğu belirtilmiştir.
2-Yasanın “Silah Taşıma Ve Kullanma Yetkisi” başlıklı 16.maddesinde de “Özel dedektifler bu kanunla verilmiş görevlerini yaparlarken silah taşıma yetkisine haizdir. Özel araştırma görevlisi kendilerine özel silah kullanma belgeleri ile verilen demirbaşa kayıtlı silahlarını korudukları bina, tesis ve kuruluşlarda taşıyabilirler.
3-Yasanın Özel dedektif ve özel araştırma görevlilerinin görev ve çalışma alanları başlıklı 19.maddesinde “özel dedektifler ve istihdam ettikleri özel araştırma görevlileri müşterilerinin vaki talepleri zerine aşağıda ki görevleri yapanlar.
a-Aile fertlerinin, aile birliğine zarar veren davranışlarının, kötü alışkanlıklara meyilli olup olmadıklarının incelenmesi,
b-Kaybolmuş yada adresi bilinmeyen kişilerin bulunması, adreslerinin tespit edilmesi,
c-Kaybolmuş yada çalınmış malların bulunması,
d-Korunması istenen kişi yada kuruluş, bina, her türlü tesis yada malın korunmasının sağlanması,
e-Özel güvenlik teşkilatı kanunu kapsamında bulunan kurum, kuruluş ve tesislerin güvenliklerinin sağlanması,
f-Ticari bir firma, fabrika, imalathane yada her türlü iş yerinde çalışan her kademedeki personelin, dürüstlük ve güvenilirliklerinin, iş verene karşı tutum ve davranışlarının, iş veren aleyhine diğer firma ve kuruluşlarla işbirliği yapıp yapmadıklarının tespit edilmesi,
g-Özelikle halka açık bulunan her türlü şirket, büyük mağaza, acenta, süpermarket ve işyerlerinde çalışanlar ile bu yerlere girip çıkan kişilerin mal kaçırılmalarının, mevcut taşınmaz mal ve makinelere zarar vermelerinin kollanması ve önlenmesi,
h-İcra iflas dairelerinde, aleyhinde takip yapılan borçluların menkul ve gayri menkul malları ile üçüncü şahıslarda ki hak ve alacaklarının neden ibaret olduğunun araştırılıp tespit edilmesi,” hususları düzenlenmiştir.